استفاده از سنسورهای پایش مداوم قند خون (CGM) یک روش کم تهاجمی برای اندازه‌گیری قند خون است که برخلاف استفاده از روش کنترل قند با دستگاه تست قند خون یا گلوکومتر خانگی که نتایج پراکنده و نقطه‌ای از نوسان قند خون فراهم می‌کنند، به طور پیوسته سطح قند را ثبت می‌کنند. اگرچه دستگاه‌های CGM اولین بار در سال ۱۹۹۹ در دسترس قرار گرفت، استفاده از سنسورهای پایش مداوم قند خون در طول سال‌های اخیر به دلیل دسترسی گسترده‌تر، شواهد علمی مفید بودن این روش و تخصیص کمک‌هزینه استفاده از دستگاه‌های پایش مداوم قند خون در برخی کشورها، افزایش چشمگیری داشته است.
نتایج حاصل از پژوهش‌ها در رابطه با استفاده از پایش مداوم قند خون (CGM) در افراد مبتلا به دیابت نوع یک بیانگر مزایایی چون کاهش هموگلوبین ای وان سی (HbA1c)، پیشگیری از افت قند خون (هیپوگلیسمی) و افزایش زمان باقی ماندن قند خون در محدوده کنترل (TIR) می‌باشد. مزایای مشابهی برای پایش مداوم قند خون (CGM) در افراد مبتلا به دیابت نوع دو نیز دیده شده است. پایش مداوم قند خون (CGM) می‌تواند کیفیت زندگی با دیابت را در افراد مبتلا به دیابت و همچنین والدین کودکان دیابتی بهبود بخشد. با این‌حال، پایش مداوم قند خون محدودیت‌هایی از جمله هزینه تهیه سنسورها و دقت دستگاه را به دنبال دارد. با این وجود پژوهش‌ها نشان داده‌اند که CGM یک روش مقرون به صرفه برای مدیریت دیابت نوع یک است که با کاهش عوارض ناشی از دیابت و بستری شدن در بیمارستان ارتباط دارد.
سیستم‌های CGM معمولاً از یک سنسور، یک فرستنده یا Transmitter و یک نمایشگر تشکیل می‌شوند. در بسیاری از انواع دستگاه‌های پایش مداوم قند خون سنسور و فرستنده کنار هم قرار داشته و روی پوست نصب می‌شوند. روش کار دستگاه‌های CGM قند خون را از طریق الکترود موجود در سنسور الکتروشیمیایی که در زیرپوست قرار می‌گیرد، بر اساس قند آب میان بافتی برآورد می‌کنند. این سنسور به فرستنده متصل است که اطلاعات مربوط به قند خون را به یک نمایشگر که گیرنده مخصوص CGM، یا گوشی هوشمند و یا یک دستگاه پمپ تزریق انسولین (Continuous subcutaneous insulin infusion or CSII) ارسال می‌کند.
فرستنده موجود در سیستم‌های CGM اطلاعات مربوط به سطح قند خون را به‌صورت مداوم و بدون دخالت کاربر به گیرنده و نمایشگر منتقل می‌کند، درحالی‌که برخی دیگر از دستگاه‌ها موسوم به پایش مقطعی قند خون یا FGM (Flash Glucose Monitoring) تنها زمانی این اطلاعات را در اختیار کاربر قرار می‌دهد که سنسور متصل به بدن توسط گوشی هوشمند و یا گیرنده اسکن شود. علاوه بر این یکی از ویژگی‌های مهم سیستم‌های CGM گزارش‌های تحلیلی متنوع از نوسان قند خون است که توسط اپلیکیشن‌های طراحی شده برای این سیستم‌ها ارائه می‌گردد.
عمر اکثر سنسورهای سیستم‌های پایش مداوم قند خون حدود هفت الی ده روز است؛ البته دستگاه ایمپلنت زیرپوستی Eversense™ در اروپا برای 6 ماه و در آمریکا برای سه ماه استفاده مداوم مورد تائید می‌باشد. سنسورهای دستگاه‌های CGM، قند میان بافتی را اندازه‌گیری می‌کنند و اگرچه به‌طورکلی سطح قند میان بافتی با قند خون قابل قیاس است، اما ممکن است حدود 10 تا 20 درصد تفاوت بین آنها وجود داشته باشد. دستگاه‌های قدیمی‌تر CGM برای حفظ دقت خوانش، نیاز به کالیبراسیون چندین بار در روز داشتند که این موضوع در دستگاه‌های جدیدتر مانند Dexcom G6TM ضروری نیست، مگر اینکه تفاوت بین خوانش CGM و سطح قند خون مویرگی تست شده توسط گلوکومتر به طور مداوم بیشتر از 20 درصد باشد.
عوامل متعدد بر دقت عدد قند نمایش داده شده توسط دستگاه‌های پایش مداوم قند خون تأثیر می‌گذارند، به عنوان مثال دقت دستگاه CGM در قندهای بسیار بالا و همچنین طی تغییر سریع سطح قند خون به ویژه در طول ورزش، کاهش می‌یابد. بنابراین، بسیاری از دستگاه‌های پایش مداوم قند خون قدیمی‌تر نیاز به کالیبراسیون روزانه برای حفظ دقت قابل‌اعتماد خوانش‌های دستگاه دارند. علاوه بر این کالیبراسیون کم یا نادرست می‌تواند دقت نتایج خوانش دستگاه‌های پایش مداوم قند خون را کاهش دهد. خوشبختانه دستگاه‌های FGM و دستگاه‌های جدیدتر CGM در کارخانه کالیبره شده‌اند و بنابراین چنین مشکلاتی در اندازه‌گیری قند خون ندارند.
علاوه بر این موارد برخی از دستگاه‌های CGM مانند: Dexcom G5TM Mobile، Dexcom G6TM Mobile و Medtronic GuardianTM Connect امکان به اشتراک گذاشتن نتایج پایش مداوم قند خون با یک تا پنج نفر و دریافت هشدار در صورت افت قند خون وجود دارد.
از منظر استفاده کننده از سیستم‌های پایش مداوم قند خون، دستگاه‌های CGM یا برای استفاده افراد مبتلا به دیابت هستند که در حالت به آنها سیستم‌های پایش مداوم قند خون زمان واقعی یا real-time CGM گفته می‌شود و یا به منظور تحلیل نوسان قند خون توسط پزشک و کادر درمان استفاده می‌شوند که با عنوان سیستم‌های پایش مداوم قند خون گذشته‌نگر و یا retrospective CGM شناخته می‌شوند.
در واقع دستگاه پایش مداوم قند خون زمان واقعی یا real-time به فرد مبتلا به دیابت اجازه می‌دهد به صورت مداوم به داده‌های ثبت‌شده از قند خون دسترسی داشته باشد و در صورت لزوم برای اصلاح سطح قند خون اقدام کند. درحالی‌که در سیستم‌های پایش مداوم قند خون گذشته‌نگر و یا retrospective CGM با کاربری بالینی، نتایج اندازه‌گیری قند خون به کاربر نشان داده نمی‌شوند و تنها به صورت گذشته‌نگر (retrospective) به منظور تنظیم مداخلات درمانی و دارویی، در دسترس پزشک قرار می‌گیرند.
برخی مواد شیمیایی مانند داروهای استامینوفن، ایبوپروفن، لیزینوپریل (Lisinopril)، ویتامین Cو یا برخی فاکتورهای بیوشیمیایی خون مانند سطح بیلی‌روبین، کلسترول و کراتینین، می‌توانند در دقت خوانش سیستم‌های پایش مداوم قند خون اختلال ایجاد کنند.
استامینوفن به‌طور خاص به دلیل تداخل با واکنش الکتروشیمیایی CGM منجر به افزایش کاذب خوانش دستگاه‌های پایش مداوم قند خون می‌شود. نتایج یک مطالعه نشان داد که پس از مصرف خوراکی ۱ گرم استامینوفن، میزان قند خون نشان داده شده با دستگاه Dexcom G4™ Platinum در مقایسه با سطح قند خون اندازه‌گیری شده با گلوکومتر، تا 28 میلی‌گرم بر دسی لیتر افزایش یافت. با پیشرفت تکنولوژی، مسئله تداخل شیمیایی به طور چشمگیری بهبود یافته و مطالعات اخیر تداخل قابل‌توجهی در مصرف استامینوفن با دستگاه Dexcom G6TM نشان نمی‌دهد. مسئله تداخل با استامینوفن در دستگاه‌های FGM دیده نشده است.
شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه پایش قند خون در دیابت و تکنولوژی‌های آن از دوره آنلاین پایش قند خون در دیابت استفاده نمایید.
Copyright © 2023 Gabric Virtual Diabetes Academy Powered by Gabric